Silikon we kislorod Eartheriň gabygynda iň giň ýaýran iki elementdir.SiO2 emele getirmekden başga-da, birleşip, gabykda tapylan iň köp silikat minerallaryny emele getirýärler.800-den gowrak belli silikat minerallary bar, bu belli mineral görnüşleriň takmynan üçden birini düzýär.Bilelikde, Earther gabygynyň we litosferanyň 85% -ini agramy boýunça düzýärler.Bu minerallar diňe bir çökündi, çökündi we metamorf gaýalaryň esasy düzüm bölegi bolman, eýsem metal däl we seýrek metal magdanlarynyň köpüsi üçin çeşme bolup hyzmat edýär.Mysal üçin kwars, feldspar, kaolinit, illit, bentonit, talk, mika, asbest, wollastonit, piroksen, amfibol, kýanit, granat, sirkon, diatomit, serpentin, peridotit, andalusit, biotit we muskowit bar.
1. Feldspar
◆Fiziki aýratynlyklary: Feldspar Earther ýüzünde giňden ýaýran mineral.Kaliý baý meýdana kaliý feldspar diýilýär.Ortoklaz, mikroklin we albit kaliý feldspar minerallarynyň mysalydyr.Feldspar gowy himiki durnuklylygy görkezýär we kislotalara çydamly, adatça dargamagy kyn.Gatylygy 5.5-den 6.5-e, dykyzlygy 2,55-den 2.75-e, eriş nokady 1185-den 1490-a çenli.°C. Köplenç kwars, muskowit, biotit, sillimanit, granat we az mukdarda magnetit, ilmenit we tantalit bilen ýüze çykýar.
◆Ulanylyşy: Aýna eritmekde, keramiki çig mal, keramiki syrçalar, emal çig mal, kaliý dökünleri we bezeg daşlary we ýarym gymmat bahaly daşlar hökmünde ulanylýar.
◆Saýlaw usullary: El saýlamak, magnit bölmek, flotasiýa.
◆Gelip çykyş we ýüze çykma: Gnezlerde ýa-da gneissiki metamorfik gaýalarda tapylýar;käbir damarlar granitde ýa-da mafiki gaýalarda ýa-da olaryň aragatnaşyk zolaklarynda ýüze çykýar.Esasan pegmatit feldspar massiwlerinde ýa-da tapawutlandyrylan ýeke feldspar pegmatitlerinde jemlenendir.
2. Kaolinit
◆Fiziki aýratynlyklary: Arassa kaolinit ak, ýöne hapalar sebäpli köplenç açyk gyzyl, sary, gök, ýaşyl ýa-da çal bolýar.Dykyzlygy 2,61-den 2.68-e çenli we 2-den 3-e çenli gatylygy bar. Kaolinit gündelik ulanylýan we senagat keramikasy, refrakter materiallar, kagyz ýasamak, gurluşyk, örtükler, rezin, plastmassa, dokma önümleri we doldurgyç hökmünde ulanylýar ak pigment.
◆Ulanylyşy: Gündelik ulanylýan we senagat keramikasy, refrakter materiallar, kagyz öndürmek, gurluşyk, örtükler, rezin, plastmassa, dokma önümleri we doldurgyç ýa-da ak pigment hökmünde ulanylýar.
◆Saýlaw usullary: Gury we çyg magnit bölünişi, agyrlyk güýjüniň bölünişi, kalsinasiýa, himiki akartma.
◆Gelip çykyş we ýüze çykma: Ilki bilen howa ýa-da pes temperaturaly gidrotermiki çalyşma bilen üýtgedilen kremniy-alýumine baý çig we metamorf gaýalardan emele gelýär.
3. Mika
◆Fiziki aýratynlyklary: Mika köplenç ak, açyk sary, açyk ýaşyl ýa-da açyk çal reňkde bolýar.Onda aýna ýalpyldawuk, ýarylýan ýüzlerdäki merjen ýaly we çeýe, ýöne elastik däl inçe listler bar.Gatylygy 1-den 2-e, dykyzlygy 2,65-den 2.90-a çenli.Mika çydamly materiallarda, keramika, elektrik farfor, haç çüýleri, süýümli aýna, rezin, kagyz öndürmek, pigmentler, derman önümleri, kosmetika, plastmassa we şekillendiriş sungaty üçin kömekçi material hökmünde ulanylýar.
◆Ulanylyşy: refrakter materiallarda, keramika, elektrik farfor, haç çüýleri, süýümli aýna, rezin, kagyz ýasamak, pigmentler, derman önümleri, kosmetika, plastmassa we şekillendiriş sungaty oýmak üçin kömekçi material hökmünde ulanylýar.
◆Saýlaw usullary: El bilen saýlamak, elektrostatik aýralyk, magnit bölünişi.
◆Gelip çykyş we ýüze çykma: Esasan alýumin baý kristal şistlerde we käbir pes temperaturaly gidrotermal kwars damarlarynda aralyk kislotaly wulkan gaýalarynyň we tüýdükleriň gidrotermiki üýtgemegi bilen öndürilýär.
4. Talc
◆Fiziki aýratynlyklary: Arassa talk reňksiz, ýöne hapalar sebäpli köplenç sary, ýaşyl, goňur ýa-da gülgüne görünýär.Mohs şkalasynda aýna ýalpyldawuk we 1 gatylygy bar.Talc kagyz öndürmek we rezin önümçiliginde doldurgyç we dokma pudagynda aklaýjy serişde hökmünde giňden ulanylýar.Şeýle hem keramika, boýag, örtük, plastmassa we kosmetika önümlerinde ulanylýar.
◆Ulanylyşy: Dokma senagatynda we rezin önümçiliginde doldurgyç, dokma pudagynda aklaýjy serişde hökmünde, keramika, boýag, örtük, plastmassa we kosmetika önümlerinde ulanylýar.
◆Saýlaw usullary: El bilen saýlamak, elektrostatik bölünişik, magnit bölünişi, optiki sortlamak, flotasiýa, süpürmek.
◆Gelip çykyş we ýüze çykma: Esasan gidrotermiki üýtgemeler we metamorfizm bilen emele gelýär, köplenç magnesit, serpentin, dolomit we talist şisti bilen baglanyşykly.
5. Muskowit
◆Fiziki aýratynlyklary: Muskowit mika mineralynyň bir görnüşidir, köplenç ak, çal, sary, ýaşyl ýa-da goňur reňklerde ýüze çykýar.Aýrylan ýüzlerde merjen ýaly äýnekli şöhle bar.Muskowit ýangyn söndüriji serişdeler, kebşirleýji çybyklar, plastmassa, elektrik izolýasiýasy, kagyz ýasamak, asfalt kagyz, rezin, merjen pigmentleri, plastmassa, boýag we rezin funksional doldurgyç hökmünde ulanylýar.
◆Ulanylyşy: fireangyn söndüriji serişdeler, kebşirleýji çybyklar, plastmassa, elektrik izolýasiýasy, kagyz öndürmek, asfalt kagyz, rezin, merjen pigmentleri, plastmassa, boýag we rezin funksional doldurgyç hökmünde ulanylýar.
◆Saýlama usullary: Flotasiýa, ýeli saýlamak, el saýlamak, gabmak, sürtülme saýlamak, inçe üwemek, ultrafin üwemek, ýerüsti üýtgetmek.
◆Gelip çykyş we ýüze çykma: Ilki bilen kwars, feldspar we seýrek radioaktiw minerallar bilen baglanyşykly granit pegmatitlerde we mika şistlerinde duş gelýän magmatiki hereketiň we pegmatit hereketiniň önümi.
Terjimäni dowam etdirmek:
6. Sodalit
Sodalit üçburçly kristal ulgamy, adatça kristalyň üstünde parallel zolaklar bilen tekizlenen silindr kristallarydyr.Onda ajaýyp şöhle bar, döwük bolsa merjen şöhle saçýan äýnegi görkezýär.Reňkler açykdan goýy gök, ýaşyl, sary, çal, goňur, reňksiz ýa-da açyk çal-ak reňkde bolýar.Gatylygy 5.5-den 7.0-a çenli, belli agyrlyk güýji 3.53-den 3.65-e çenli.Esasy minerallar, kwars, gara mika, altyn mika we hlorit ýaly aksesuar minerallary bolan sodalit we az mukdarda kremnidir.
Sodalit, kristal şistlerde we gnezlerde tapylan sebitleýin metamorfizm önümidir.Dünýä belli önüm öndürijilerine Şweýsariýa, Awstriýa we beýleki ýurtlar girýär.1300-e gyzdyrylanda°C, sodalit uçgun wilkalaryny, ýag burunlaryny we beýleki ýokary temperatura çydamly keramiki önümleri öndürmekde ulanylýan ýokary derejeli çydamly material mullite öwrülýär.Alýumin hem çykarylyp bilner.Owadan reňkleriň aç-açan kristallary daşlar hökmünde ulanylyp bilner, çuň gök bolsa has ileri tutulýar.ABŞ-nyň Demirgazyk Karolina gök we ýaşyl gymmat bahaly sodalit öndürýär.
7.Garnet
◆Fiziki aýratynlyklary
Adatça goňur, sary, gyzyl, ýaşyl we ş.m .;dury;witreus şöhle, rezin şöhle bilen döwük;ýaryş ýok;gatylygy 5.6 ~ 7.5;dykyzlygy 3,5 ~ 4.2.
◆Goýmalar
Garnetiň gatylygy ony abraziw materiallar üçin amatly edýär;owadan reňkli we aç-açan uly kristallar daş daşy çig mal hökmünde ulanylyp bilner.
◆Aýralyk usullary
Elleri tertiplemek, magnit taýdan bölmek.
◆Gelip çykyş we ýüze çykma
Garnet dürli geologiki proseslerde giňden ýaýrandyr we dürli geologiki amallar sebäpli dürli görnüşli granatlary emele getirýär;kalsiý-alýumin granat seriýasy esasan gidrotermiki, gidroksidi gaýalarda we käbir pegmatitlerde öndürilýär;magniý-alýuminiý granat seriýasy esasan çig gaýalarda we sebitdäki metamorf gaýalarda, gnezlerde we wulkan gaýalarynda öndürilýär.
8.Biotit
◆Fiziki aýratynlyklary
Biotit esasan metamorfik gaýalarda we granit ýaly käbir gaýalarda bolýar.Biotitiň reňki gara reňkden goňur, gyzyl ýa-da ýaşyl reňkde bolýar.Onda açyk şöhle, elastik kristallar, dyrnakdan az gatylygy, böleklere bölmek aňsat we plastinka görnüşli ýa-da sütünli.
◆Goýmalar
Esasan gurluşyk materiallarynda ýangyndan goramak, kagyz öndürmek, asfalt kagyz, plastmassa, rezin, ýangyn söndüriji serişdeler, kebşirleýiş çybyklary, şaý-sepler, merjen pigmentleri we beýleki himiýa pudaklarynda ulanylýar.Soňky ýyllarda biotit hakyky daş boýag ýaly bezeg örtüklerinde giňden ulanyldy.
◆Aýralyk usullary
Flotasiýa, ýeli saýlamak, el saýlamak, gabmak, sürtülme saýlamak, inçe üwemek, ultrafin üwemek, ýerüsti üýtgetmek.
9.Muskowit
◆Fiziki aýratynlyklary
Muskowit, ak mika toparyndaky mika mineralynyň bir görnüşidir, alýumin, demir we kaliý silikatydyr.Muskowitde goýy reňkli muskowit (goňur ýa-da ýaşyl dürli öwüşginler we ş.m.) we açyk reňkli muskowit (açyk sary dürli reňkler) bar.Açyk reňkli muskowit aç-açan we açyk öwüşginli;goýy reňkli muskowit ýarym dury.Submetal ýalpyldawuk, merjen ýalpyldawuk ýeri.Inçe listler elastik, gatylygy 2 ~ 3, aýratyn agyrlyk güýji 2.70 ~ 2.85, geçiriji däl.
◆Goýmalar
Gurluşyk materiallary pudagynda, ýangyn söndüriş pudagynda, ýangyn söndüriji serişdelerde, kebşirleýji çybyklarda, plastmassada, elektrik izolýasiýasynda, kagyz öndürmekde, asfalt kagyzda, rezin, merjen pigmentlerinde we beýleki himiýa pudaklarynda giňden ulanylýar.Ultrafin mika tozy, plastiki, örtük, boýag, rezin we ş.m. üçin mehaniki güýji gowulaşdyrmak, berkligi, ýelmeşmegi, garramaga we poslama garşylygy ýokarlandyrmak üçin ulanylýar.
Senagat taýdan, esasan, izolýasiýa we ýylylyga garşylyk, şeýle hem elektrik enjamlary we elektrik enjamlary üçin izolýasiýa materiallary hökmünde ulanylýan kislotalara, aşgarlara, gysylma we gabyk häsiýetlerine garşylygy üçin ulanylýar;ikinjiden, bug gazanlary, eriş peçleriniň penjirelerini we mehaniki böleklerini öndürmekde ulanylýar.
◆Aýralyk usullary
Flotasiýa, ýeli saýlamak, el saýlamak, gabmak, sürtülme saýlamak, inçe üwemek, ultrafin üwemek, ýerüsti üýtgetmek.
10.Oliwine
◆Fiziki aýratynlyklary
Zeýtun ýaşyl, sary-ýaşyl, açyk çal-ýaşyl, ýaşyl-gara.Witrus şöhle, umumy gabyk şekilli döwük;gatylygy 6.5 ~ 7.0, dykyzlygy 3.27 ~ 4.37.
◆Goýmalar
Kalsiý-magniý fosfat dökünlerini öndürmekde ulanylýan magniý birleşmeleri we fosfatlar üçin çig mal hökmünde ulanylýar;magniý baý oliwin çydamly material hökmünde ulanylyp bilner;daş, çig mal hökmünde aç-açan, gödek däneli oliwin ulanylyp bilner.
◆Aýralyk usullary
Gaýtadan saýlamak, magnit bölünişi.
◆Gelip çykyş we ýüze çykma
Esasan piroksen, amfibol, magnetit, platina topar minerallary we ş.m. bilen baglanyşykly ultrabaziki we esasy gaýalarda ýüze çykýan magmatiki hereket bilen emele gelýär.
Iş wagty: Iýul-31-2024